DE NIEUWE OMGEVINGSWET IN EEN NOTENDOP, WAT BETEKENT DIT VOOR U?

Dit artikel is geplaatst op 16-01-2024

Per 1 januari 2024 is de Omgevingswet in werking getreden. Dit is één van de grootste wetswijzigingen sinds de laatste aanpassing van de Grondwet. Deze nieuwe wet is een bundeling en vereenvoudiging van regels voor de ruimte waarin we wonen, werken en verblijven, oftewel de fysieke leefomgeving en geldt voor alle inwoners en ondernemers in Nederland. De wet moet zorgen voor minder regels, meer samenhang in de benadering van de leefomgeving, meer betrokkenheid bij veranderingen in uw omgeving, ruimte voor lokaal maatwerk en snellere besluiten bij vergunningsaanvragen.

Wat zijn nu de grootste veranderingen?

 Nieuwe Omgevingsloket in het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO)

U krijgt te maken met de Omgevingswet als u iets in uw omgeving wilt veranderen. Wilt u een nieuwe vergunning aanvragen of een melding doen voor bijvoorbeeld een nieuwe dakkapel of nieuw bedrijfspand, dan kan dit via het nieuwe digitale Omgevingsloket. In het nieuwe Omgevingsloket zijn alle regels vanuit gemeenten, provincie, waterschap en het Rijk over de fysieke leefomgeving te vinden. Zo kunnen burgers, bedrijven en professionals een compleet beeld verkrijgen van wat wel of niet kan en mag in hun leefomgeving en kunt u controleren of u een vergunning nodig heeft.

Het nieuwe Omgevingsloket is raadpleegbaar via één website het DSO.  Tot 2024 waren er drie loketten die vergunning afgaven, zoals het Omgevingsloket (OLO), ruimtelijkeplannen.nl en het Activiteitenbesluit Internet Module (AIM).

Participatie

Participatie is een belangrijk onderwerp in de Omgevingswet. Participatie houdt in dat omwonenden bij vergunningen en plannen worden betrokken en geldt voor iedereen; burgers, bedrijven en overheid.

Heeft u bouwplannen, dan is het raadzaam die eerst met uw buren en andere betrokkenen voor te leggen. Mocht er een vergunning nodig zijn, dan moet u aangeven of u de omgeving hierbij betrokken heeft. Ditzelfde geldt voor uw buren. Wanneer zij iets willen gaan veranderen, zoals bijvoorbeeld de bouw van een garage, dan is ook hier de overheid bij de vergunning namelijk verplicht om omwonenden, bedrijven en organisaties te betrekken bij hun plannen.

Snellere besluitvorming

Een belangrijke verandering hierin is dat gemeenten voorafgaand aan het doorlopen van bijvoorbeeld een Bopa kunnen aangeven of de aanvraag via een reguliere procedure (beslistermijn college/raad: 8 weken + evt. verlenging van 6 weken) of via een uitgebreide procedure (26 weken + evt. verlenging van 6 weken) moet lopen. Vooroverleg met gemeenten is met de nieuwe Omgevingswet nog belangrijker geworden. De verwachting is dat er meer plannen met een korte procedure (reguliere procedure) doorlopen kunnen worden.

Kortom: de nieuwe Omgevingswet brengt grote veranderingen met zich mee!

Om deze reden willen wij voor onze klanten en andere geïnteresseerden op dinsdag 27 februari 2024 een inloopdag organiseren, waarbij samen met u bekeken kan worden of er bijvoorbeeld wijzigingen in de bouw- en gebruiksmogelijkheden zijn van uw gronden door de omzetting naar een Omgevingsplan. Ook kan kort worden ingegaan op wat de ontwikkelingsmogelijkheden van uw locatie zijn binnen de kaders van het nieuwe Omgevingsplan. De definitieve uitnodiging hiervoor volgt nog.

DE NIEUWE OMGEVINGSWET

De omgevingswet vervangt 26 wetten, 60 AMvB’s en 4 ministeriële regelingen door 1 Omgevingswet, 4 AMvB’s en 1 ministeriële regeling de ‘Omgevingsregeling’.

De Omgevingsregeling bevat technische en administratieve regels voor het gebruik van de wet en AMvB’s. De volgende vier Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB’s) zijn in de Omgevingswet opgenomen:

• Het omgevingsbesluit (Ob);
  Bevat regels bevoegd gezag, procedures en handhaving en financiële bepalingen, zoals kostenverhaal.
• Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl);
  Bevat normen en instructieregels milieu en veiligheid, gericht op overheid.
• Besluit activiteiten leefomgeving (Bal);
  Bevat milieuregels, gericht op burgers, bedrijven en overheid.
  Vervangt het voormalige Activiteitenbesluit.
• Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl).
  Bevat technische bouwregels, gericht op burgers, bedrijven en overheid.
  Vervangt het voormalige Bouwbesluit.

Ruimtelijke ordening, milieu en bouw

 Ruimtelijke ordening

Een belangrijke verandering in de ruimtelijke ordening is dat bestemmingsplannen van gemeenten zijn omgezet in zogenaamde omgevingsplannen. Het Omgevingsplan bevat algemene regels van de gemeente voor de fysieke leefomgeving. Iedere gemeente heeft 1 Omgevingsplan onder de Omgevingswet, waarin alle lokale regels zijn opgenomen voor het gehele gemeentelijke grondgebied. Naast ruimtelijke regels is hierin ook gemeentelijk beleid opgenomen, zoals een geurverordening of welstandnota.

Past uw plan binnen het nieuwe Omgevingsplan van de gemeente, dan kunt u voor de activiteit een omgevingsvergunning aanvragen.

Past uw plan niet binnen het Omgevingsplan van de gemeente, dan zijn er drie mogelijkheden om uw ontwikkeling mogelijk te maken:

• Via een Omgevingsplanactiviteit (Opa);
  Voorheen was dit de binnenplanse afwijking in het bestemmingsplan.

• Via een Buitenplanse omgevingsplanactiviteit (Bopa).
  Voorheen was dit een projectafwijking/projectbesluit.

• Via een wijziging van het Omgevingsplan.
  Voorheen was dit een wijzigingsplan of partiële herziening van het bestemmingsplan.

Een ander belangrijk verschil is dat er verschillen tussen gemeenten kunnen zijn. In de Omgevingswet staan algemene regels die in heel Nederland gelden. Maar iedere gemeente is natuurlijk anders. Gemeenten kunnen daarom aanvullend eigen regels toepassen, als aanvulling op de landelijke regels. Ook binnen een gemeente kunnen de regels per locatie verschillend zijn. Deze ruimte voor maatwerk zorgt ervoor dat iedere gemeente de wet op hun eigen manier passend kan maken. Voor een stad zijn er bijvoorbeeld andere zaken belangrijk dan een dorpje op het platteland.

 Milieu

Het begrip ‘inrichting’ uit de Wet Milieubeheer is komen te vervallen, hiervoor in de plaats wordt nu gesproken over een zogenaamde ‘milieubelastende activiteit’. Onder de milieubelastende activiteit wordt verstaan, ‘Een activiteit die nadelige gevolgen voor het milieu kan veroorzaken’. Het Bal en lokale regels geven aan voor welke milieubelastende activiteit een vergunningplicht geldt.

 Bouw

Op 1 januari 2024 is naast de nieuwe Omgevingswet ook de Wet kwaliteitsborging in werking getreden. Kijkende naar de regels met betrekking tot bouw is een belangrijke verandering dat in de Omgevingswet twee omgevingsvergunningen nodig zijn:

• Een omgevingsvergunning voor de (technische) bouwactiviteit;
• Een omgevingsvergunning voor de omgevingsplanactiviteit (ruimtelijke ordening).

Dat levert twee activiteiten op: de technische bouwactiviteit en de omgevingsplanactiviteit voor een bouwwerk.

Als u een vergunning wilt aanvragen dan toetst de gemeente het plan eerst aan het Omgevingsplan, de bouwverordening en welstandnota (omgevingsplanactiviteit). Ook wordt het plan getoetst aan de technische voorschriften uit het Bal en het maatwerk in het Omgevingsplan.