UITSPRAAK RAAD VAN STATE HEEFT INGRIJPENDE GEVOLGEN VOOR DE PRAKTIJK
Dit artikel is geplaatst op 19-12-2024
Raad van State doet uitspraak over de wijziging van intern salderen waardoor het hebben van een natuurvergunning voor veel bedrijven noodzakelijk wordt.
Wat is intern salderen?
Als een bedrijf dat stikstof uitstoot wil uitbreiden of zijn bedrijfsvoering wil wijzigen, dan moet onderzocht worden of dat gevolgen heeft voor Natura 2000-gebieden. Daarbij kunnen de stikstofgevolgen van het nieuwe project worden weggestreept tegen de stikstof die het oude, vergunde project op die locatie al veroorzaakte. Bij extern salderen wordt de stikstofneerslag van het nieuwe project juist weggestreept tegen de stikstofruimte van een bedrijf op een andere locatie. Tot vandaag waren de voorwaarden voor intern salderen soepeler dan voor extern salderen. Door de uitspraak van 18 december 2024 zijn ze vanaf nu nagenoeg gelijk.
De uitspraak van de Raad van State komt er in de kern op neer dat intern salderen niet meer mag worden betrokken in de zogenoemde ‘voortoets’, dus bij de vraag of een natuurvergunning voor een project nodig is. Voor een bedrijfsactiviteit die mogelijk impact heeft op een Natura 2000-gebied moet dan dus een natuurvergunning worden aangevraagd. Vervolgens wordt een passende beoordeling gedaan waarbij de oude situatie(referentiesituatie) wel meegenomen mag worden. Dat gebeurt op twee manieren;
- Door wat op grond van een natuurvergunning aanwezig is of had mogen zijn, of;
- Wanneer er geen natuurvergunning is (wat in veel gevallen aan de orde is) wordt gekeken naar een toestemming op grond van de milieuregels maar daarvoor geldt dat dan alleen mag worden uitgegaan van activiteiten die zijn vergund én feitelijk aanwezig zijn. Structureel onbenutte ruimte in een milieutoestemming maakt geen deel meer uit van de referentiesituatie.
De mogelijkheden worden dus ingeperkt; de Raad van State komt terug op eerdere jurisprudentie. Dit werkt overigens ook door als er extern gesaldeerd wordt met een milieutoestemming van een gestopt bedrijf.
Het nieuwe beoordelingskader moet direct worden toegepast op lopende en toekomstige vergunningsprocedures. Dat betekent dat bedrijven die tussen 1 januari 2020 en 1 januari 2025 intern gesaldeerd hebben op grond van het oude beoordelingskader nu mogelijk wel vergunningplichtig zijn. Er geldt een overgangsperiode tot 1 januari 2030 waarin bedrijven kunnen bepalen of ze de bedrijfsactiviteiten moeten aanpassen of een natuurvergunning nodig hebben. Dit betekent echter niet dat provincies tot 2030 helemaal niet kunnen handhaven.
Het intern salderen in de nieuwe situatie is schematisch weergegeven; zie onderstaande link.
